Türkiye genelinde yüzbinlerce öğrenci, cuma günü karne heyecanı yaşayacak.

Bu heyecan birçok beklentiyi ve velilerin öğrencilerine uyguladığı psikolojik ve fiziksel baskı tehlikesini de beraberinde getirmektedir. Son zamanlarda ufacık bedenlerin nasıl büyük bir yükün altında olduğunu kanıtlayan bazı üzücü haberleri izleyip, okuyoruz. Bu tür üzücü görüntülere şahit olmamamız için, karne öncesinde bildiğimiz, fakat zaman zaman unuttuğumuz bazı hatırlatmalarda bulunmak istiyorum.

Karne notları, bir başarı ve ya başarısızlık göstergesi olmaktan çok, çocuğun dönem boyunca öğrenme süreçleriyle ve davranışlarıyla ilgili geribildirimlerin bize sunulduğu bir tür belgedir. Bu nedenle çocuğun zekâsı, dikkat ve konsantrasyonu, psikolojik durumu, aile ilişkileri bir bütün olarak değerlendiriliyor. Eğer ortada kötü bir karne var ise bunun sorumluluğunu sadece çocuğa yüklemek yerine, bu sorumluluğu onunla paylaşmalıyız. Böyle bir durumda çocuğun kişisel özelliklerini, aileden kaynaklanan sebepleri, okuldan kaynaklanan sebepleri de göz önünde bulundurmamız gerekmektedir. 

Her çocuğun başarısı, kendi zekâ düzeyine göre ele alınmalı ve değerlendirilmelidir. Zihin yetenekleri geri ya da vasat olan bir çocuktan, kendi kapasitesi üstünde başarı beklemek gerçekçi bir yaklaşım olmaz. Ayrıca öğrenme güçlüğü, depresyon, davranış bozukluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun mevcut olması, bedensel bir engelinin veya rahatsızlığının bulunması çocuğun başarısını doğrudan etkileyen sebeplerdir. 

Bununla birlikte aile içi ilişkilerin nitelikli olması, çocukla iletişim dilinin doğru olması, çocuğun gelişim dönemlerinde yeterli uyaran verilmesi, öğrenme ile ilgili çevresel faktörlerin sağlıklı olması, anne-babanın sağlıklı model olması, ders çalışma ortamının sağlanması, ailenin disiplini, küçük yaşta verilen sorumluluk bilinci başarıyı olumlu etkileyen faktörlerdir. Ailelerin diğer çocuklarla kendi çocuklarını kıyaslamaları, başarısızlığı sonucu onu yargılamaları ve eleştirmeleri, yerine çözüm yolları aramaları en doğru yaklaşım olacaktır.

Son olarak, okuldaki eğitim ve öğretim programının, çocukların gelişim seviyelerine uygun zenginleştirilmiş programlar olması, öğretmenin bilgi aktarımı, disiplini sağlayabilen araştırıcı, etkili öğretmenlik yetilerine sahip olması gerekmektedir. Çocuğun, okul başarısı beklenenin altında ise öncelikle bir araştırma yapılmalıdır. Bir çocuk-ergen psikiyatristi ve psikoloğundan yardım alınmalı, çocuk-aile ve okula yönelik bir çalışma düzenlenmelidir.

Karne günü çocuğunuza anlayışlı olmanız dileğiyle… Uzm.Klinik Psikolog Gamze UYGUN