Bilim insanları, bir saat içinde 30 milyon mesaj girilen Facebook
gibi sosyal ağların, insan hafızasını yeni düşünme şekilleri
geliştirmeye zorluyor olabileceğini belirtti. Araştırmalar, insanların
Facebook iletilerini insan yüzlerinden daha kolay hatırladığını
gösterdi.
Milyarlarca insanın hayatında giderek daha fazla yer edinmeye
başlayan sosyal ağlar, sundukları son derece yoğun ve karmaşık sistem
sebebiyle insan beyninin farklılaşmasına yol açıyor olabilir.
ABD’nin California Üniversitesi’nde yapılan araştırma, bilim
insanlarını şaşırtan sonuçlar ortaya koydu. Araştırma ekibinin başını
çeken Dr. Laura Mickes, ‘duyguların hafıza üzerine etkisini’ inceleyen
çalışmalarında, duyguları tetiklemek için Facebook iletilerini
kullandılar. Bilişsel psikolog Mickes ve ekibi, araştırmada hiç
bekledikleri sonuçlar elde etti. Sonuçlar, insanların Facebook
iletilerini, insan yüzlerinden daha iyi hatırladığını gösterdi.
Mikes, “Asıl araştırma sorumuz bu değildi; sonuçlar bizim için de biraz şaşırtıcı oldu” ifadesini kullandı.
AKLA İLK GELEN FACEBOOK
California Üniversitesi’ndeki araştırmada, 32 kişi üzerinde deney
yapıldı. Deneklere gösterilmek üzere gruptaki asistanların Facebook
hesaplarından 200 ileti ve amazon.com adresindeki son zamanlarda
basılmış kitap tanıtımlarından 200 cümle derlendi.
Deneyde, Facebook cümleleri olarak, “Bugün 7 bin 689 günlüğüm”, “Kütüphane telefonla konuşulacak yer değil; ders çalışılacak yerdir”; kitap cümlesi olarak da “Şerefin bile limiti vardır”, “Çok bağırmaktan boğazım ağrımıştı” gibi örnek ifadeler toplandı.
Uzmanlar, sosyal bağlama göre iletileri ve kitap alıntılarını
düzenledi ve Facebook iletisi ile kitap alıntılarından 100 tanesini
üniversiteli katılımcılara çalışıp hatırlamaları için dağıttı.
Katılımcılar kelimeleri çalıştıktan sonra bilgisayar önünde teste
tutuldular. Bu testte çalıştıkları ve çalışmadıkları kelimeler
gösterilip deneklere “Bunları daha once gördünüz mü ve gördüğünüzden ne
kadar eminsiniz?” diye sorular soruldu.
SONUÇLAR ŞAŞIRTICI
Deney sonunda, denekler Facebook ile ilgili cümleleri kitap
cümlelerinden veya insan yüzlerinden iki kat daha kolay hatırlayabiliyor
olduklarını gösterdi.
İlk deneyin ardından ikinci deneylerini yapan grup, bu kez de
katılımcılara haber sitelerindeki haber başlıklarını ve yorumlarını
gösterdi. Sonuçlar, deneklerin haberlere yazılan yorumları daha kolay
hatırlayabildiklerini gösterdi. Haberler arasındaki eğlence haberlerini
hatırlamanın da, önemli haberlerden daha kolay olduğu anlaşıldı.
Memory&Cognition dergisinde yayımlanan araştırmayı yürüten Dr. Mickes, “Bu çalışma, öğretme tekniklerinin yanı sıra, nasıl reklamcılık yapmamız ve nasıl iletişim kurmamız konusuna da bilgi veriyor. Buradan yola çıkarak sosyal medyayı derslerine dahil eden profesörler bile var ”dedi.